مکمل های غنی شده گاو شیری

چالش های اخیر در ارتباط با نحوه برآورد احتیاجات ویتامین ها و مواد معدنی و ابداع تکنیک های جدید سبب ارتقاء احتیاجات مواد مغذی گاوهای شیری شده است. از طرفی افزایش پتانسیل ژنتیکی دام های امروزی، محققان را بر آن داشته است تا بر گزارش های پیشین خود تجدید نظر کرده و به برآورد احتیاجات جدید دام ها با سطح تولید کنونی بپردازند. نیاز گاوهای شیری به ویتامین ها و مواد معدنی تحت تأثیر عواملی مختلفی نظیر سن، مرحله آبستنی و دوره شیردهی و غیره قرار دارد. در حال حاضر مشکلات تحت بالینی نظیر اختلالات متابولیک تحت بالینی، فحلی های خاموش، جفت ماندگی و غیره در گله های گاو شیری چالشی بزرگ محسوب می شود. مشخص شده است که مواد معدنی کم مصرف و ویتامین های مورد نیاز برای پاسخ بهینه سیستم ایمنی بیشتر از مقدار مورد نیاز آن برای رشد و تولید مثل می باشد. لذا زمانی که حیوان در معرض کمبود ریز مغذی ها قرار می گیرد، اولین بخشی از بدن که دچار نقصان خواهد شد سیستم ایمنی خواهد بود. البته این وضعیت در ابتدا به صورت تحت کلینیکی است که سبب زیان های اقتصادی بزرگی در گله های گاو شیری می شود، بدون آنکه چنین کمبودهایی در گله قابل تشخیص باشد. سیستم ایمنی قوی در حیوان یک مانع در برابر عوامل خارجی بوده و برای عملکرد صحیح سایر ارگان های بدن بسیار ضروری است. گاوهای شیری که در دوره انتقال به سر می برند (21 روز قبل تا 21 روز بعد از زایمان) به دلیل پاسخ های التهابی و تنش های متابولیکی نسبت به چنین کمبودهایی حساس تر می باشند. کاهش عملکرد تولید مثلی، وقوع اختلالات متابولیک و بیماری های عفونی (نظیر ورم پستان) در پی تضعیف سیستم ایمنی، کاهش تولید شیر، از دست رفتن نمره وضعیت بدنی، پوشش بدن نامناسب مواردی از کمبود مواد معدنی و ویتامین ها در گاوهای شیری محسوب می شوند. از این گذشته، به دلیل شرایط اقلیمی کشور و پایین بودن کیفیت علوفه ها استفاده از مکمل های معدنی و ویتامینی برای عملکرد مطلوب گله و تولید بهینه اجتناب ناپذیر خواهد بود. 

 

موننسین

موننسین یک آیونوفر پلی کربوکسیلیک است که به عنوان نمک سدیمی به جیره گاوهای شیری افزوده می شود. آیونوفرها نفوذ پذیری یون ها در دیواره سلولی باکتری های گرم مثبت را تغییر داده و به طور انتخابی سبب حذف آنها می شوند. تغییر در جمعیت میکروبی شکمبه از طریق موننسین منجر به افزایش بهره وری انرژی، بهبود توازن نیتروژن و کاهش خطر نفخ و اسیدوز لاکتیکی خواهد شد. پژوهش های متعدد در گاو شیری حاکی از اثرات مثبت موننسین بر سیستم متابولیکی، سلامت، تولید و تولید مثل است. موننسین سبب بهبود متابولیسم انرژی، افزایش تولید و بازده تولید شیر و ارتقاء ترکیبات شیر، افزایش گلوکز خون، کاهش اجسام کتونی (استواستات و BHBA) و اسیدهای چرب غیر استریفیه (NEFA) در خون و در نتیجه کاهش خطر وقوع بیماری های متابولیک (نظیر کتوز و جابجایی شیردان)، کاهش ورم پستان، بهبود رشد و بازده خوراک و افزایش نمره ی وضعیت بدنی می شود.

 

بیوتین

بیوتین جزء ویتامین های گروه B محسوب می شود. بیوتین کوآنزیمی است که برای فعالیت آنزیم های کربوکسیلاز از جمله استیل کوآنزیم A کربوکسیلاز، پروپیونل کوآنزیم A کربوکسیلاز و پیروات کربوکسیلاز و برای سنتز کراتین ضروری است و معمولا ًجهت تحریک تمایز سلول های اپیدرمال پوست مورد نیاز است. در جداول احتیاجات شورای ملی تحقیقات (NRC, 2001) هیچ میزان بیوتین برای گاوهای شیری مشخص نشده است با این حال اکثریت قریب به اتفاق یافته های تحقیقاتی جدید استفاده از این ویتامین را در گاو حمایت می کنند. مطالعات بالینی بر گاوهای شیری (بالغ یا در حال رشد)، گوسفند و گاو گوشتی بهبود سلامت سم و پوشش بدن در حیواناتی که با 10 تا 20 میلی گرم بیوتین در روز تغذیه شده بودند را نشان داد. همچنین نشان داده شده است که تولید شیر با اضافه کردن بیوتین به جیره گاوهای شیری افزایش می یابد.

ویتامین C

ویتامین C یا اسید اَسکوربیک نقش مهمی را در مکانیسم های متنوع اکسیداسیون و احیای سلول های زنده ایفا می کند. این ویتامین برای متابولیسم طبیعی کلاژن ضروری بوده و نقش مهمی را در انتقال یون های آهن از ترانسفرین (که در پلاسما یافت می شود) به فریتین که به عنوان یک منبع آهن به شمار می رود، ایفا می کند. ویتامین C در سلول به صورت یک آنتی اکسیدان قوی عمل می کند. این ویتامین در برابر نور و شرایط اکسیداسیون به شدت حساس است. استفاده از شکل های طبیعی و محافظت نشده آن توسط میکروارگانیسم ها شکمبه به میزان زیادی تخریب می شود. لذا از فرم های پوشش دار آن در مکمل های ویتامینی بایستی استفاده شود.

ویتامین A

ویتامین A به عنوان حساس ترین ویتامین محلول در چربی به اکسیداسیون، ممکن است در برابر فرآیند تخمیر شکمبه ای تا حد زیادی تخریب شود. لذا لازم است این ویتامین به صورت محافظت شده در مکمل ها گنجانده شود. فرم پوشش دار ویتامین A در مکمل های ویتامینی سبب افزایش 90 درصدی زیست فراهمی نسبت به فرم های غیر پوشش دار (کمتر از 40 درصد زیست فراهمی) می گردد.

استفاده از تکنیک های جدید در برآورد احتیاجات ویتامین ها و مواد معدنی سبب تغییر قابل توجه و ارتقاء نیازها در گاوهای شیری شده است. به طوریکه امروزه نیازهای مواد معدنی و ویتامینی منتشر شده توسط انجمن تحقیقات ملی آمریکا (NRC, 2001) دیگر پاسخگوی نیاز دام هایی با این سطح تولید نخواهد بود. مکمل های معدنی و ویتامینی غنی شده بر اساس آخرین اطلاعات منتشر شده از مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی معتبر دنیا فرموله شده اند. فرمولاسیون مکمل ها در سه گروه NEO, PRO, MAX صورت پذیرفته است. که با توجه به نیاز دام بر اساس میزان تولید، مورد استفاده قرار خواهند گرفت. سایر ویتامین ها و مواد افزودنی نظیر ویتامین C ، بیوتین و موننسین نیز بر اساس میزان توصیه شده منابع معتبر علمی به منظور کاهش تنش های متابولیکی بر اساس ظرفیت تولید دام در مکمل های مربوطه گنجانده شده است.

استفاده از مواد اولیه با کیفیت با بالاترین زیست فرآهمی، فرآیند توزین و میکس دقیق و انتخاب کریرهای مناسب با کمترین ناخالصی باعث پاسخ های مثبت معنی دار بر عملکرد تولید، تولیدمثل و سلامت گله های گاو شیری و تمایز مکمل های غنی شده  است.  

 

دستورالعمل