کود دی آمونیوم فسفات (Diammonium Phosphate) یکی از پرمصرف ترین کودهای شیمیایی فسفره در جهان است. کود دی آمونیوم فسفات معروف به DAP در واقع از دو ماده ای ساخته شده که هر یک به تنهایی به عنوان کود مورد استفاده قرار می گیرند.
کودهای فسفات آمونیوم برای اولین بار در دهه ۱۹۶۰ عرضه شدند و DAP به سرعت در این کلاس از محصولات محبوب ترین شد. این ترکیب در یک واکنش کنترل شده از ترکیب اسید فسفریک با آمونیاک تولید شده و پس از سرد شدن گرانوله می شود و غربال می شود. DAP از ویژگی های قابل حمل و نگهداری بسیار خوبی برخوردار است. درجه استاندارد آن ۱۸-۴۶-۰ است.
این کود به دلیل داشتن مقادیر نسبتا بالای مواد مغذی و خواص فیزیکی عالی در بین کشاورزان بسیار محبوب است. در ادامه مقاله در نشریه جهان شیمی فیزیک توضیحات بیشتری در این زمینه ارائه خواهد شد لطفا ما با همراه باشید.
روش تولید کود دی آمونیوم فسفات
برای تولید یک تن کود DAP تقریباً ۱.۵ تا ۲ تن سنگ فسفات ، ۰.۴ تن گوگرد (S) برای حل این سنگ و ۰.۲ تن آمونیاک مورد نیاز است. تغییر در عرضه یا قیمت هر یک از این ترکیبات اولیه بر قیمت DAP و در دسترس بودن آن تأثیر خواهد گذاشت.
محتوای بالای مواد مغذی DAP در کاهش هزینه های حمل و نقل ، باربری و کاربرد بسیار مفید است. DAP در بسیاری از مناطق جهان تولید می شود و یکی از کودهای تجاری است که به صورت گسترده تولید و مصرف می شود.
ویژگیهای کود دی آمونیوم فسفات
کود DAP منبع عالی فسفر P و نیتروژن N برای تغذیه گیاه است. این کود بسیار محلول است بنابراین به سرعت در خاک حل می شود تا فسفات و آمونیوم در اختیار ریشه گیاهان قرار بگیرد. یک ویژگی قابل توجه DAP ، pH قلیایی آن است که در اطراف گرانول حل شده ایجاد می شود.
با حل شدن گرانول های DAP آمونیوم آزاد می شود و می تواند در صورت نزدیکی به نهال ها و ریشه های گیاهان با تبدیل به آمونیاک فرار به آنها آسیب برساند. این آسیب بالقوه معمولاً هنگامی رخ می دهد که pH خاک بیش از ۷ باشد ، شرایطی که غالباً در اطراف گرانول DAP ایجاد می شود. برای جلوگیری از بروز چنین صدماتی ، کاربران باید از قرار دادن غلظت بالای DAP در نزدیکی دانه‌های جوانه زده خودداری کنند.
آمونیوم موجود در DAP یک منبع N عالی است و به تدریج توسط باکتری های خاک به نیترات تبدیل می شود و در نتیجه باعث افت PH می شود. بنابراین افزایش pH خاک اطراف گرانولهای DAP یک اثر موقتی است. این افزایش اولیه در pH خاک می تواند واکنش های میکرو سایت فسفات و ماده آلی خاک را تحت تأثیر قرار دهد.
کاربردهای کود دی آمونیوم فسفات
کود دی آمونیوم فسفات و مخلوط های DAP در طیف وسیعی از محصولات زراعی با زمین وسیع ، غلات ، نیشکر ، مراتع ، چراگاه ، کشت محصولات علوفه ای و همچنین در محصولات باغی به عنوان مثال ، سبزیجات و محصولات درختی استفاده می شود.
این کود نقش موثری در بهبود رشد رویشی، یکنواختی شکوفه ها، افزایش مقاومت به سرما و افزایش تولید در محصولات زراعی و باغی دارد و در هر مرحله ای از رشد گیاهان می تواند مورد استفاده قرار بگیرد.
ازت موجود در این کود باعث می شود اسیدیته خاک در حد قابل قبولی حفظ شود و این مسئله به افزایش و بهبود جذب سایر عناصر مفید برای گیاه کمک می کند. ترکیبات موجود در این کود همچنین باعث افزایش کمی و کیفی محصولات و حاصلخیزی خاک می گردد. فسفر یکی از مهمترین عناصر موجود در این کود برای گیاهان است که موجب تشکیل گل و دانه، مقاومت گل بر روی گیاه و افزایش مقاومت گیاه در مقابل ریزش گل می شود.
مزایای کود دی آمونیوم فسفات
یکی از مزایای اصلی دی آمونیوم فسفات پایداری ازت موجود در آن است که باعث جذب تدریجی آن توسط گیاه می شود و در نتیجه باعث سرسبزی دائمی ، افزایش عملکرد و زودرسی محصول خواهد شد. علاوه بر این مصرف DAP باعث فعال شدن میکروارگانیسم های خاک می شود که به هیدرولیز عناصر و آماده سازی آن برای گیاهان کمک می کنند.
نیتروژن و فسفر دو عنصر ضروری برای گیاه به شمار می روند. فسفر یکی از عناصر ضروری مورد نیاز گیاه است که تقریبا در آب بدون حرکت است بنابراین مشکلات شسته شدن با آب را ندارد . گیاهان برای جذب فسفر نیاز به ریشه ای سالم دارد البته pH و فعالیت بیولوژیکی خاک نیز می تواند بر جذب این عنصر تاثیر داشته باشد.
تأمین کافی فسفر برای رشد و نمو مطلوب گیاهان ضروری است و این عنصر در هر سلول گیاهی زنده ای یافت می شود. فسفر جذب شده در گیاه برای چرخه انتقال انرژی، فتوسنتز ، تبدیل قند و نشاسته ، حرکت مواد مغذی در گیاه و انتقال ژنتیک گیاهی مورد نیاز است.
در صورت کمبود فسفر کاهش در گسترش برگ، کوچکی سطح برگ و همچنین کاهش تعداد برگ مشاهده می شود و نسبت رشد شاخه ها از رشد ریشه بیشتر می شود. کاهش فسفر همچنین باعث کاهش رشد ریشه و در نتیجه جذب کمتر آب و مواد مغذی می شود که بر رشد کلی گیاه تاثیر منفی می گذارد.
استفاده و ذخیره سازی کود دی آمونیوم فسفات
دی آمونیوم فسفات هم در انبار و هم در مزرعه تمایل به جذب رطوبت دارد بنابراین باید آنرا در جای خشک و بدون رطوبت ذخیره سازی کنید. ذخیره سازی به صورت پشته های انبوه مطلوب است که با پوشش ضد آب به خوبی محافظت شود. شایان ذکر است که استفاده از وسایل نقلیه می تواند به کود صدمه وارد كند .
این کود باید حداکثر ۲۰ کیلوگرم در هکتار برای بذر غلات استفاده شود. هنگام استفاده از DAP ، کود باید ۵ سانتی متر از بذر فاصله داشته باشد. مصرف این کود برای به محصولات زراعی مانند کلزا که به گوگرد زیادی نیاز دارند ، توصیه نمی شود ، مگر اینکه با سولفات آمونیاک مخلوط شود. این کود را نباید در سیلو ذخیره کرد.
طریقه مصرف کود دی آمونیوم فسفات
دی آمونیوم فسفات یک کود بسیار مفید برای تامین فسفر و نیتروژن مورد نیاز گیاهان جهت بهبود رشد است. فسفر و نیتروژن دو عنصر بسیار مهم برای رشد گیاهان هستند به همین دلیل در کودهای شیمیایی بسیاری مورد استفاده قرار می گیرند. استفاده از این کود به افزایش بازدهی و کیفیت محصول کمک می کند. استفاده از این کود به مقاومت در برابر تنش های سرمایی و گرمایی کمک کرده و از آفات و بیماری های مختلف جلوگیری می کند. دی آمونیوم فسفات قابلیت اختلاط با اکثر کودهای کشاورزی را دارد و می توان به صورت ترکیبی از آن استفاده کرد. مصرف این کود به شما کمک می کند گیاهان قویتری داشته باشید. این کود برای ذرت، برنج، گوجه فرنگی و بسیاری از درختان میوه قابل استفاده است.
مقدار مصرف این کود بر اساس نوع گیاه، سن گیاه و همچنین وضعیت خاک متفاوت است. برای استفاده از این کود بهتر است با یک کارشناس کشاورزی مشورت نمایید تا بهترین روش مصرف را به شما معرفی کند. زمان مصرف کود دی آمونیوم فسفات در فصل بهار و پاییز است.
مقدار مصرف دی آمونیوم فسفات بر اساس میزان نیتروژن و فسفر در خاک و مقدار مورد نیاز گیاه متفاوت است. برای هر هکتار می توانید بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ کیلوگرم کود استفاده کنید. استفاده از این کود برای گیاهان مختلف می تواند باعث افزایش بازدهی گیاهان شود. این کود به صورت گرانول تولید شده و در ترکیب با خاک مورد استفاده قرار می گیرد.
برای خرید این کود می توانید به صورت حضوری و اینترنتی اقدام نمایید. کود دی آمونیوم در بسته بندی های مختلفی عرضه می شود و شما می توانید بر اساس نیاز آن را به صورت کیسه ای تهیه نمایید. شرکت های مختلف این کود را در ایران تولید و به بازار عرضه می کنند. انواع خارجی این کود را نیز می توانید از بازار تهیه نمایید.