مواد معدنی به حفظ سلامت استخوانها، دندا‌ن‌ها و بافت‌ها کمک و همچنین فرآیندهای شیمیایی بدن را تنظیم میکنند. مواد معدنی به عنوان میکرومینرالهایی که در مقادیر کمتر و مواد معدنی کلان که در مقادیر بیشتر مورد نیاز بدن هستند، طبقه بندی می‌شوند.
مواد معدنی ضروری برای زندگی حیوانات عبارتند از نمک معمولی (کلریدسدیم)، کلسیم، فسفر، گوگرد، پتاسیم، منیزیم، منگنز، آهن، مس، کبالت، ید، روی، مولیبدن و سلنیوم. ۶ مورد آخر در صورت مصرف بیش از حد میتواند برای حیوانات سمی باشد.
حیوانات بیشتر از همه دچار کمبود فسفر و کلسیم می‌شوند، زیرا این مواد برای تولید استخوان، شیر و پوست تخم مرغ به شدت مورد استفاده قرار میگیرند. منابع خوب کلسیم و فسفر، گرد استخوان (bone meal)، فسفات دی کلسیم (dicalcium phosphate) و دفلرین فسفاتها (defluorinated phosphates) هستند. پوسته تخم مرغ تقریباً کربنات کلسیم خالص است. کلسیم به سادگی توسط پودر سنگ آهک (ground limestone)، پودر صدف (ground seashells) یا خاک آهکدار (marl) تامین می‌شود که همگی دارای کلسیم بالایی هستند. از طرفی توجه داشته باشید، مصرف بیش از حد موادمعدنی منجر به مسمومیت می‌شود. فسفر اضافی (از مواد استخوانی) ممکن است، منگنز موجود در رژیم غذایی را بیحرکت کند و منجر به کج شدن استخوانها و لغزش تاندونها در جوجه‌ها و طیور شود.
ترکیبات مواد غذایی در نهادهای گیاهی دام و طیور از نظر گونه، رقم و سویه متفاوت است. بخصوص گیاهان علوفهای، از نظر ترکیبات و ارزش غذایی تفاوت‌های زیادی دارند. بطور مثال مقدار پروتئین در خانواده بقولات بالاتر از گندمیان است. بقولات غالبا حاوی مقدار زیادی کلسیم (حدود ۴تا ۵ برابر)، منیزیم ۲ تا ۳ برابر، پتاسیم ۷ برابر، گوگـرد، آهـن، روی، مـس و کبالـت بیشتر نسبت به گندمیان است. ولـی میـزان سـیلیس و منگنـز در آنهـا نسـبت بـه گندمیـان کمتـر اسـت. جدول زیر نمونه ای از این تفاوت‌ها را نشان میدهد:
از دیگر موادی که همه حیوانات مزرعه معمولاً بیشتری از آنچه در خوراک آنها موجود است، نیاز دارند نمک است. آنها برای تشکیل تیروکسین (thyroxine)، ترکیبی حاوی ید که توسط غده تیروئید ترشح می شود، به مقادیر کمی ید نیاز دارند. کمبود جدی ید ممکن است باعث بیماری گواتر شده، که در آن غده تیروئید به شدت بزرگ می‌شود. گواتر در بعضی مناطق باعث تلفات شدید خوک‌ها، بره‌ها، بزغاله‌ها، گوساله‌ها و کره‌ها شده است. به همین دلیل با تامین نمک یددار در غذای حیوانات می توان از مبتلا شدن به این بیماری‌ها، پیشگیری کرد.
مطمئن شوید که تنظیم منابع معدنی در خوراک دام و طیور بر اساس نیازهای خاص هر گونه و با توجه به توصیه‌های تغذیه‌ای مناسب انجام شود. همچنین، توجه به مقادیر و تعادل مناسب این مواد معدنی نقش حیاتی در بهبود رشد و عملکرد دام و طیور دارد.
منابع ویتامین خوراک دام و طیور
ویتامین‌ها ترکیبات آلی ضروری هستند که نقش‌های حیاتی در متابولیسم، رشد و عملکرد بدن حیوانات ایفا می کنند. ویتامین‌ها در مقادیر جزئی برای انجام عملکردهای خاص مورد نیاز هستند. آنها انرژی نمیدهند، اما در استفاده از انرژی ضروری هستند. ویتامین‌ها به حیوان به تنظیم عملکردهای بدن، حفظ سلامت بدن و ارتقاء مقاومت بدن در برابر ناتوانی کمک می‌کند. کمبود یک ویتامین میتواند منجر به بیماری یا مرگ شود. ویتامین‌ها به دو دسته محلول در چربی و محلول در آب طبقه‌‌بندی می‌شوند.
ویتامین‌های محلول در چربی عبارت‌اند از :ویتامین A ، ویتامین D3، ویتامین E و ویتامین K می‌باشند و ویتامین‌های محلول در آب عبارت‌اند از: ویتامین C، ویتامین B1، ویتامین B2، نیاسین، بیوتین، ویتامین B6، و ویتامین B12 می‌باشد.
منابع حیوانی ویتامین:
ویتامین A: جگر، روغن ماهی، کره، تخم مرغ
ویتامین D: روغن ماهی، زرده تخم مرغ، نور خورشید
ویتامین E: روغن‌های گیاهی، آجیل، دانه‌ها
ویتامین K: سبزیجات برگ دار، جگر، پنیر
ویتامین B1 (تیامین): گوشت، ماهی، حبوبات، غلات سبوس دار
ویتامین B2 (ریبوفلاوین): لبنیات، تخم مرغ، گوشت، سبزیجات برگ دار
ویتامین B3 (نیاسین): گوشت، مرغ، ماهی، حبوبات، آجیل
ویتامین B5 (اسید پانتوتنیک): گوشت، مرغ، تخم مرغ، قارچ، آووکادو
ویتامین B6 (پیریدوکسین): گوشت، مرغ، ماهی، موز، سیب زمینی
ویتامین B7 (بیوتین): تخم مرغ، جگر، آجیل، قارچ
ویتامین B9 (فولات): سبزیجات برگ دار، حبوبات، آجیل، مرکبات
ویتامین B12 (کوبالامین): گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ، لبنیات
منابع گیاهی ویتامین:
ویتامین C: مرکبات، فلفل دلمه ای، گوجه فرنگی، کیوی
ویتامین K: سبزیجات برگ دار، کلم بروکلی، گل کلم